Het begin van de teelt in Nederland

De Amsterdamse burgemeester Nicolaas Witsen spoorde Adriaan van Ommen de commandeur van Malabar destijds aan om enkele koffieplantjes te sturen naar zijn collega van de VOC-vestiging in Batavia. Deze werden op de Kedawoeng-plantage in Batavia geplant, de oogst mislukte. In 1699 zijn er ook stekjes door Henricus Zwaaydecroon vanuit Malabar meegebracht naar Batavia, deze leverde wel een goede oogst op.

 

In 1706 werden de eerste koffiemonsters en een koffieplant naar Amsterdam verscheept.  De zaden van de plant werden verder opgekweekt in de plantentuin van Amsterdam en van daaruit verstuurd naar andere Europese landen.

Nederland werd het eerste commerciële koffie exporterende land. Deze koffie teelde ze op de plantages van Celebes en Sumatra. Aan het einde van de 17e eeuw smokkelden Nederlandse zeevaarders Coffea arabica van Mokka naar Java,

waar de plant goed bleek te groeien.

​

De Nederlanders brachten ook koffie naar Sri Lanka en Zuid-Amerika, waar de koffiecultuur van start ging in de 18e eeuw. De productie verspreidde zich dus snel over de meeste tropische gebieden. 

Volgens wat er gezegd wordt waren de Nederlanders de eerste handelaars

die koffie op grote schaal naar Europa

brachten. Amsterdam zou zo het eerste belangrijke internationale

koffiehandelscentrum zijn geworden. Volgens sommigen gaat deze eer echter

naar de grote concurrent in die tijd, Londen.

​

Het Amsterdamse stadsbestuur gaf in 1709 een koffieplantje aan Lodewijk XIV

cadeau, dat werd opgekweekt in de Jardin des Plantes in Parijs.

De stekken belandde in de Franse overzeese gebiedsdelen en vervolgens ook

in Zuid- en Midden-Amerika en het Caribisch gebied gereisd.

De koffieproductie kwam op gang doordat de Franse marineofficier 

Gabriel de Clieu, in het begin van de 18e eeuw stekjes van een koffieplant 

wist te smokkelen naar de Franse Caraïbische eilanden,

Martinique, Haïti, Santo Domingo en Guadeloupe waar hij in dienst was. Rond 1727 wist men ook koffiezaden vanuit Frans-Guyana naar Brazilië te smokkelen.

 

Het begin van de teelt in Zuid-Amerika, Afrika en andere landen

Nadat de Nederlanders in 1718 koffie planten naar Nederlands Guyana (Suriname) wisten te krijgen, en vervolgens hier koffieplantages hebben ingericht verspreidde de teelt zich snel over heel Zuid-Amerika.

Portugezen wisten koffie zaden of -stekjes te bemachtigen en zetten rond 1727 in Brazilië in Franse koloniën zoals Martinique en Frans-Guyana koffieplantages op.

Er werden in 1760 koffieplanten of zaaigoed vanuit Goa naar het huidige India geïmporteerd.

(Goa en Brazilië behoorde toen bij de Portugese kolonies.)

De prijs van koffie daalde verder door de almaar grotere productie.

Brazilië heeft zich destijds ontwikkeld tot de grootste koffieproducent ter wereld, een positie die het nog steeds heeft.

​

De teelt van koffie werd ter hand genomen in de verschillende Afrikaanse koloniën van België, Duitsland en Frankrijk vanaf eind 19e, begin 20e eeuw.

In 1857 ging de teelt in de Franse protectoraten in Vietnam van start.

​

De koffieproductie groeide sterk in de laatste decennia van de twintigste eeuw in enkele landen die eerder slechts een bescheiden positie in de koffiemarkt innamen, waaronder Ethiopië en Vietnam, dat rond de eeuwwisseling het op een na grootste koffieproducerende land ter wereld werd.